Γιατί η πόλη Άβυδος έμεινε ξακουστή στην ιστορία;
Γιατί η πόλη Άβυδος
έμεινε ξακουστή στην ιστορία;
Πρόκειται για όνομα δύο πόλεων: Την Άβυδο την
αναφέρουν ο Όμηρος και όλοι οι Έλληνες ιστορικοί. Γυρίζοντας από την εκστρατεία
του στη Σκυθία, ο Δαρείος ο Α' ο Υστάσπης
προσπάθησε να συντρίψει την αποστασία των ιωνικών πόλεων και ο γαμπρός του Δαυρίσης κατέλαβε την Άβυδο και την πυρπόλησε!. Το κακό
ξεκίνησε από την ξακουστή εταίρα της πόλης Σινώπη τόσο που το όνομά της έφθασε
να γίνει ρήμα "σινωπίζω" και να σημαίνει
"φέρομαι άσεμνα, ελευθερωμένα"!...
Άβυδος
1. Περίφημη πόλη της Άνω Αιγύπτου, στην αριστερή όχθη του Νείλου,
βορειοδυτικά των αρχαίων αιγυπτιακών Θηβών. Δεν έχει σχέση με την Άβυδο του
Ελλήσποντου και η ονομασία της προέρχεται από τη φαραωνική λέξη Αμπ-Του (Πύλη των Αγαθών). Οι Αβυδηνοί
του Νείλου ήταν βέβαιοι πως στην πόλη τους βρισκόταν ο τάφος του θεού Όσιρι. Στα ερείπια της Αβύδου βρέθηκαν οι λεγόμενοι
«Πίνακες της Αβύδου», πέτρινες επιγραφές με μακροσκελείς καταλόγους των Φαραώ,
που βοήθησαν τον Σαμπολλιόν και άλλους αιγυπτιολόγους
να συντάξουν πίνακες των φαραωνικών δυναστειών.
2. Πόλη της Μυσίας στην ασιατική ακτή
του Ελλήσποντου, στην Τρωάδα, που ιδρύθηκε από Μιλήσιους
στις αρχές του 7ου αιώνα. Η Άβυδος βρισκόταν στο στενότερο μέρος του
Ελλήσποντου (700 μέτρα ώς 4 χιλιόμετρα), ακριβώς
απέναντι στη Σηστό, κι εξελίχθηκε σε σπουδαιότατο σταθμό του εμπορίου Ευρώπης -
Ασίας. Έγινε πλουσιότατη και οι κάτοικοί της είχαν τη φήμη φιλήδονων ανθρώπων.
Οι Έλληνες θεωρούσαν τους Αβυδηνούς αφιλόξενους,
φλύαρους, αλαζονικούς και ακόλαστους. Άβυδος ανήρ σημαίνει συκοφάντης,
αρχοντοχωριάτης κ.λπ. Η φράση την Άβυδον πατείν σημαίνει πράξη απερίσκεπτη, γιατί η διαμονή στην
Άβυδο ήταν πολυέξοδη. Διάσημες εταίρες είχαν την επωνυμία Άβυδος, και ανάμεσά
τους η Σινώπη.
Την Άβυδο την αναφέρουν ο Όμηρος και όλοι οι Έλληνες ιστορικοί.
Γυρίζοντας από την εκστρατεία του στη Σκυθία, ο
Δαρείος ο Α' ο Υστάσπης προσπάθησε να συντρίψει την
αποστασία των ιωνικών πόλεων και ο γαμπρός του Δαυρίσης
κατέλαβε την Άβυδο και την πυρπόλησε.
Το 480 π.Χ. ο Ξέρξης διαπεραίωσε από εκεί το στρατό του στην
απέναντι ακτή, ρίχνοντας δυο γέφυρες πάνω στον Ελλήσποντο. Η μία γέφυρα ήταν
από λευκόλινο και η άλλη από βύβλο.
Την πρώτη φορά μια σφοδρή τρικυμία έκανε τις γέφυρες κομμάτια και ο Ξέρξης
έδωσε διαταγή να μαστιγώσουν τον Ελλήσποντο με τριακόσια μαστιγώματα και ν
αποκεφαλίσουν τους ανθρώπους που είχαν επιστατήσει στη ζεύξη των στενών. Τη
δεύτερη φορά οι γέφυρες κατασκευάστηκαν με άλλο τρόπο και ο στρατός του Ξέρξη
μπόρεσε να περάσει (Περσικοί Πόλεμοι). Εκεί, στην Άβυδο, ο Ξέρξης έβαλε τους
κατοίκους να κατασκευάσουν μια εξέδρα από άσπρη πέτρα για να μπορέσει να δει
όλο το στρατό του και όλα τα πλοία του πριν ξεκινήσει εναντίον της Ελλάδας. Το
θέαμα ήταν τόσο μεγαλειώδες, ώστε ο Πέρσης βασιλάς
δάκρυσε.
Μετά τους Μηδικούς πολέμους η Άβυδος έγινε μέλος της Αττικής
Συμπολιτείας της Δήλου, αλλά στον Πελοποννησιακό Πόλεμο αποστάτησε κι έγινε
σημαντικό ορμητήριο των σπαρτιατικών δυνάμεων. Το 411 π.Χ., μετά τη νίκη τους
εναντίον των ναυτικών δυνάμεων του Κλεάρχου, οι Αθηναίοι κατέκτησαν τη Λάμψακο
και τη Σηστό, αλλά δεν μπόρεσαν να υποτάξουν την Άβυδο. Το 411 π.Χ. έγινε μια
νέα ναυμαχία έξω από την Άβυδο, με αντίπαλους τον Δωριέα του Διαγόρα και τον Μίνδαρο, από την πλευρά των Σπαρτιατών, και τον Αθηναίο
Αλκιβιάδη. Παρ' όλη την ορμή των Αθηναίων, που πολέμησαν και στην ξηρά, η
υποστήριξη του Πέρση σατράπη Φαρνάβαζου προς τους Σπαρτιάτες ανάγκασε τους
Αθηναίους ν αποσυρθούν (βλέπε: Πελοποννησιακός Πόλεμος).
Το 201-197 π.Χ., η Άβυδος πολιορκήθηκε από τον Φίλιππο Ε' της
Μακεδονίας και καταστράφηκε• αργότερα όμως ανοικοδομήθηκε και την εποχή των
Ρωμαίων και των Βυζαντινών ήταν βάση για τον έλεγχο των Στενών.
Στη μυθολογία, η Άβυδος συνδέεται με το ερωτικό δράμα του Αβυδηνού
Λέανδρου, που αγάπησε την Ηρώ, ιέρεια της Αφροδίτης στη Σηστό. (1)
Η δημοφιλής και απαστράπτουσα Ελληνίδα καλλιτέχνιδα (ηθοποιός, και
τηλεπαρουσιάστρια), Μαριαλένα Ανδρέου, σε μία
φωτογράφηση, ενσαρκώνοντας ένα ρόλο, που μας θυμίζει πολύ τη ζωή της εταίρας
Σινώπης!..
Χαρακτηριστικό ανέκδοτο που λεγόταν στην αρχαιότητα για την Άβυδο ήταν το
"Αβυδηνόν επιρρόφημα"
ή "Αβυδηνόν επιφόρημα".
Οι κάτοικοι της Αβύδου είχαν τη συνήθεια (συνειδητά ή όχι) μετά το δείπνο να
παρουσιάζουν στους επισκέπτες τους τα μικρά παιδιά τους που τα συνόδευαν βέβαια
οι παραμάνες τους που όμως εκείνα άρπαζαν αποφάγια, φώναζαν παρενοχλούσαν και
τελικά οι επισκέπτες έφευγαν. Έτσι επικράτησε να αποκαλείται ως "Αβυδηνό επιρρόφημα", κάθε βεβιασμένη διάλυση προσκεκλημένων ή
θαμώνων όποτε συνέβαινε τέτοιο, υπήρξε δε και αρκετά προσφιλής ελληνική
πολιτική έκφραση προπολεμικά.
Παροιμίες
--Από την ετυμολογία όμως του ονόματος οι αρχαίοι Έλληνες των
άλλων πόλεων δεν άργησαν να παραμορφώσουν αυτήν είτε από φιλοπαίγμονα ή
σαρκαστική διάθεση είτε από τις συνήθειες των κατοίκων της που τους θεωρούσαν
αφιλόξενους, φλύαρους, αλλά προπάντων άσελγους και
διεφθαρμένους. Έτσι η Άβυδος έγινε Άβυσσος (=χωρίς βυθό) και κατ΄ επέκταση ακόρεστη, αχόρταγη.
--Επίσης η ακολασία των Αβυδινών υπήρξε περιβόητη.
Διάσημες εταίρες της αρχαιότητας έφεραν το προσωνύμιο "Άβυδος" χωρίς
να σημαίνει καταγωγή.
--Το κακό ξεκίνησε από την ξακουστή εταίρα της πόλης Σινώπη τόσο που το όνομά
της έφθασε να γίνει ρήμα "σινωπίζω" και να
σημαίνει "φέρομαι άσεμνα, ελευθερωμένα".
--Η φράση "άβυδος ανήρ" που χρησιμοποιείτο
σε Ελληνικές πόλεις σήμαινε τον συκοφάντη δηλαδή τον ανεπιθύμητο.
--Τέλος η φράση "Άβυδον πατείν"
σήμαινε την πολυέξοδη παραμονή των ξένων στη ακριβή αυτή πόλη και
λεγόταν για κάθε πανάκριβη διαμονή σε οποιοδήποτε μέρος αλλά και για κάθε απερίσκεπτη
πράξη.
Βέβαια η Άβυδος παρά τον δυσφημιστικό της διασυρμό στην αρχαιότητα ήταν πόλη
ακριβή πλούσια και ευδαίμων που οφείλονταν σε δύο σημαντικούς λόγους, αφενός
στα φυσικά χρυσωρυχεία που ήταν κοντά στη πόλη, αφετέρου στον ασφαλή και ωραίο
λιμένα της, μεγάλος σταθμός ανεφοδιασμού μεταξύ δύο ηπείρων (2).
ΠΗΓΕΣ:
(1). Εγκυκλοπαίδεια «Δομή»
(2). Βικιπαίδεια
Αναρτήθηκε:
27/08/12 21:14
Διαβάστε επίσης
·
Είχε προσωπική σχέση με τη Σαπφώ ο ποιητής Αλκαίος;
·
Τι ρόλο διαδραμάτιζε ο Άρειος Πάγος στην αρχαιότητα;
·
Υπήρξαν αρχαίοι που σκηνοθετούσαν δολοφονίες;