ΑΝΑΞΙΜΕΝΗΣ Ο ΜΙΛΗΣΙΟΣ. ΜΕΡΟΣ 1.

Βακχείου του Απολλωνιαδίτου.

Αγαπητοί Συνέλληνες σε αυτό το φύλλο θα πρωτοτυπήσουμε. Θα προσπαθήσουμε να διατυπώσουμε και να τεκμηριώσουμε με σαφήνεια μια σχετιστική νοητική πρωτοτυπία μας.

Κατ΄ αρχάς τι ήταν οι Έλληνες φιλόσοφοι. Ποιο το χαρακτηριστικό γνώρισμά τους. Ήταν οι σημερινοί επιστήμονες για την εποχή τους. Εκτός όμως από αυτό γνώριζαν άριστα την Ελληνική γλώσσα, πώς να διατυπώνουν με σαφήνεια την σκέψη τους ορθά, σε ένα πλαίσιο αποδεικτικής λογικής και εννοιολογίας χωρίς σύγχυση εννοιών όταν αποδεικνύονταν αυτή ή με σαφήνεια την αβεβαιότητα στην αντίθετη περίπτωση, με έννοιες και λέξεις σε ένα εννοιολογικό αξιωματικό σύστημα κατά το δυνατόν αμφιμονοσήμαντης σχέσης λέξεων-εννοιών για την αποφυγή παρανοήσεων μέσα στα πλαίσια μιας γλωσσικής σχετικότητας. Μέσα στα διασωθέντα κείμενα των γραπτών των φιλοσόφων μαζί με φιλοσοφικές θεωρίες υπάρχουν και διατυπώσεις που όταν τις διαβάζεις αναρωτιέσαι αν αυτές τις έγραψε φιλόσοφος, ή κάποιος αμαθής, ή ακόμη αν είναι εμβόλιμες, υποβολιμαίες και προβοκατόρικες κατά την αντιγραφή των κειμένων για την δήθεν διάσωση των γνησίων κειμένων. Από ποίους; Από τα Γιαχβεδικά υποχείρια και όλο το ιουδαιοχριστιανικό ιερατείο. Να λάβουμε υπόψη ότι οι μεταφράσεις κυρίως γίνανε από μοναχούς σε μοναστήρια και διασώθηκαν με παραποιήσεις επιλεγμένα κείμενα. Το μένος των ιουδαιοχριστιανών εναντίον της φιλοσοφίας και του Ελληνισμού είναι γνωστό και το διαπιστώνουμε εκτός των άλλων πράξεων βανδαλισμού και στους αφορισμούς τους την Κυριακή της ορθοδοξίας. Ο Αναξιμένης που ήταν μαθητής του Αναξίμανδρου και του Παρμενίδη όπως και όλοι οι υπόλοιποι φιλόσοφοι δεν ήταν ασήμαντοι ή φαιδροί όπως θέλουν να μας τους παραστήσουν οι ιουδαιοχριστιανοί αλλά μεγαλοφυΐες και μέγιστοι επιστήμονες της εποχής τους.

Δίστασα αν θα έπρεπε να γράψω κάτι για τον Αναξιμένη γιατί δυσκολεύτηκα να εννοήσω σωστά κάποιες από τις επιστημονικές του απόψεις. Η πεποίθησή μου όμως ότι ο Αναξιμένης έχοντας υπόψη του τις θεωρίες του Θαλή του Αναξίμανδρου και άλλων πρέπει να διατύπωσε φιλοσοφικές θεωρίες ανάλογης πνευματικής στάθμης αυτών συντέλεσε στη διατύπωση μιας πρωτότυπης ερμηνείας της θεωρίας του για τον αέρα και τα υπόλοιπα σώματα που δεν την συνάντησα στα κείμενα που μελέτησα.

Θα σχολιάσουμε και θα συμπεράνουμε με βάση τα παρακάτω αποσπάσματα.

ΔΙΟΓ. ΙΙ, 3. Αυτός είπε πως αρχή είναι ο αέρας και το άπειρο

ΑΡΙΣΤ. Μ.τ.φ. Α3 984a Ο Αναξιμένης και ο Διογένης τοποθετούν τον αέρα πριν από το νερό και τον θεωρούν ως αρχή των απλών σωμάτων.

ΣΙΜΠΛ. Ο Αναξιμένη... λέει...πως η θεμελιώδης ουσία είναι μία και άπειρη, όχι όμως απροσδιόριστη, όπως την θέλει εκείνος αλλά προσδιορισμένη ταυτίζοντάς την με τον αέρα, ο χαρακτήρας της μεταβάλλεται με την πύκνωση και την αραίωση. Όταν αραιώνεται γίνεται φωτιά, όταν πυκνώνει, άνεμος, έπειτα σύννεφο, όταν πυκνώσει ακόμη πιο πολύ, νερό, έπειτα χώμα, μετά πέτρες, και τα υπόλοιπα υλικά προέρχονται από αυτά ... που (ο Αναξίμανδρος και ο Αναξιμένης) θεωρούν πως υπάρχει ένα στοιχείο αλλά άπειρο ως προς το μέγεθος

ΠΛΟΥΤ. Η αρχή των όλων είναι ο αέρας και πως αυτός είναι άπειρος στο μέγεθος αλλά καθορισμένος ως προς τις ιδιότητές του

ΕΡΜ ...το παν είναι ο αέρας, και αυτός, όταν πυκνώνει και συγκεντρώνεται γίνεται νερό και γη, όταν αραιώνει και διαχέεται, αιθέρας και φωτιά, κι όταν ξαναγυρίζει στη φύση του, αέρας.

ΚΙΚ. Ο αέρας είναι άπειρος, αλλά τα δημιουργήματά του πεπερασμένα: από αυτόν γίνονται η γη, το νερό, η φωτιά και μετά από αυτά, όλα

ΑΕΤ. Ι3,4 Ο Αν. αποφάνθηκε πως αρχή των όντων είναι ο αέρας, γιατί από αυτόν, λέει γίνονται όλα και σε αυτόν διαλύονται πάλι.

Ο Αναξιμένης ήταν υιός του Ευρύστρατου, κατάγονταν από τη Μίλητο και έγινε μαθητής του Αναξίμανδρου και, σύμφωνα με κάποιους και του Παρμενίδη. Πέθανε την εξηκοστή τρίτη Ολυμπιάδα -528/5. Αυτός είπε πως αρχή είναι ο αέρας και το άπειρο και πως τα άστρα δεν κινούνται κάτω από τη γη αλλά γύρω από τη γη.

Ο Αναξιμένης χωρίς να γνωρίζει την σύσταση του αέρα τον θεωρεί θεμελιώδη ουσία από την οποία με πύκνωση παράγονται τα απλά σώματα και όλα τα υπόλοιπα σώματα και μείγματα σωμάτων που προέρχονται από αυτά και με αραίωση πυρ. Θεώρησε τον αέρα αρχή και βασικό σώμα συνεπώς κατ΄ αυτόν δεν είναι μείγμα άλλων αλλά από αυτόν παράγονται όλα τα άλλα σώματα. Εάν θεωρούσε ότι ο αέρας είναι σύνθετος, μείγμα απλών σωμάτων, θα προσδιόριζε διαφορετικά την αρχή των ουσιών και των όντων. Σήμερα γνωρίζουμε ότι ο αέρας είναι μείγμα αερίων χημικών στοιχείων και ενώσεων. Ο Αναξιμένης όμως χωρίς να γνωρίζει την σημερινή σύσταση του αέρα έδωσε στον αέρα έννοια απλού βασικού στοιχείου βασική δομική μονάδα των υπολοίπων ουσιών. Οι ιδιότητες που προσέδωσε στον αέρα ο Αναξιμένης είναι πολύ διαφορετικές από αυτές του γνωστού μας αέρα και είναι βέβαιο ότι δεν τον ταύτιζε με αυτόν. Ο Αναξιμένης οδηγήθηκε στην αναγκαιότητα ύπαρξης βασικής δομικής μονάδας της ύλης οπωσδήποτε μετά από αιτιολόγηση της θέσης του αυτής άσχετα που λόγω των καταστροφών δεν την γνωρίζουμε σήμερα. Η ουσία της θέσης του είναι ότι όλα τα απλά γνωστά σώματα όπως ορίζονταν την εποχή του παράγονται από ένα απλό βασικό σώμα με πύκνωση. Η πύκνωση του Αναξιμένη αντιστοιχεί με τη μορφή χημικής ή πυρηνικής συμπύκνωσης.

Η βασική αυτή ουσία δεν διασπάται σε απλούστερες αλλά, με αραίωση μετατρέπεται σε άλλου είδους ουσία, δηλαδή στο πυρ που σήμερα αντιστοιχίζεται με ηλεκτρομαγνητική ενέργεια ή σε κάποιου άλλου είδους λεπτοφυούς μορφής ενέργειας άγνωστης σε μας, που οι φιλόσοφοι αποκαλούσαν αιθέρα και σήμερα η επιστήμη επιβεβαιώνει την ύπαρξή του. Το βασικό αυτό σώμα που ονόμασε αρχή όλων των σωμάτων και των όντων είναι άπειρο σε ποσότητα με καθορισμένες όμως ιδιότητες. Ο Αναξιμένης λέει ότι η αρχή των ουσιών είναι ο αέρας και το άπειρο. Αναγνωρίζει έτσι το ρόλο του απείρου του Αναξίμανδρου στην δημιουργία των όντων σαν μια άϋλη ουσία στο «παρασκήνιο» αλλά και το ρόλο της ύλης-αέρα σαν αρχής και βασικού συστατικού στο σχηματισμό των υπολοίπων χημικών ουσιών. Από τα παραδείγματα που χρησιμοποίησε για τον αέρα, και ότι ο αέρας του Αναξιμένη υπάρχει σε άπειρη ποσότητα και με αραίωση γίνεται πυρ ενώ ο γνωστός αέρας δεν έχει αυτές τις ιδιότητες, τεκμηριώνεται ότι δεν τον ταύτιζε με τον σημερινό αέρα.

Ας αντιστοιχίσουμε αυτές τις θέσεις με τις σημερινές γνώσεις για τα χημικά στοιχεία. Τα χημικά στοιχεία στη φύση είναι 92 και υπάρχουν ακόμη 15 περίπου τεχνητά. Από αυτά σχηματίζονται όλες οι χημικές ενώσεις και όλα το όντα όλων των συμπάντων γνωστών ή αγνώστων. Την ταυτότητα κάθε χημικού στοιχείου καθορίζει ο Ατομικός Αριθμός ο οποίος ισούται με τον αριθμό των πρωτονίων στον πυρήνα κάθε χημικού στοιχείου. Συνεπώς τα χημικά στοιχεία δεν είναι άπειρα αφού τα τεχνητά στοιχεία προσδιορίζονται από ένα ακέραιο ατομικό αριθμό και μετά τον ατομικό αριθμό κατά κανόνα 92 είναι ασταθή και δεν υπάρχουν σε ελεύθερη κατάσταση κατά το πλείστον, αλλά και ούτε μπορούν να υπάρξουν στοιχεία με δεκαδικούς αριθμούς ενδιάμεσους των ακέραιων ατομικών αριθμών. Το πρώτο χημικό στοιχείο είναι το Υδρογόνο με ατομικό αριθμό 1 δηλαδή ένα πρωτόνιο στον πυρήνα του. Το δεύτερο χημικό στοιχείο είναι το Ήλιο με ατομικό αριθμό 2 δηλαδή 2 πρωτόνια στον πυρήνα του. Το Ήλιο παράγεται με πυρηνικές αντιδράσεις όπου γίνεται πύκνωση - συμπύκνωση - συνένωση δύο πυρήνων Υδρογόνου σε ένα πυρήνα Ηλίου. Με συμπύκνωση τριών πυρήνων Υδρογόνου ή ενός πυρήνα Υδρογόνου(με ένα πρωτόνιο στον πυρήνα του) και ενός πυρήνα Ηλίου (με δύο πρωτόνια στον πυρήνα του) παράγεται το στοιχείο Λίθιο με τρία πρωτόνια στον πυρήνα δηλαδή ατομικό αριθμό 3. Ομοίως παράγονται με πυρηνικές αντιδράσεις συμπύκνωσης όλα τα υπόλοιπα στοιχεία και σε μια απλουστευμένη θεώρηση κάθε στοιχείο παράγεται από το προηγούμενο στοιχείο με ατομικό αριθμό μικρότερο κατά μονάδα με πυρηνική συμπύκνωση με ένα πυρήνα Υδρογόνου με 1 πρωτόνιο. Τα χημικά στοιχεία έχουν στον πυρήνα τους και νετρόνια και σε τροχιές γύρω από αυτά τα ηλεκτρόνια ίσα σε αριθμό με τα πρωτόνια του πυρήνα για ηλεκτρικά ουδέτερα άτομα. Παρατηρούμε ότι βασική δομική μονάδα σχηματισμού όλων των στοιχείων είναι το άτομο του Υδρογόνου. Αυτό το άτομο του Υδρογόνου ο Αναξιμένης το αποκάλεσε αέρα και ότι αποτελεί την αρχή σχηματισμού όλων των στοιχείων. Γνωρίζουμε ότι ευρίσκεται στη Γη ενωμένο σαν νερό και άλλες χημικές ουσίες, στον οργανικό κόσμο, ελεύθερο στη Γη, στους ήλιους-απλανείς αστέρες, διάσπαρτο στα Σύμπαντα και στους ενδοδιαγαλαξιακούς χώρους σε άπειρη ποσότητα, έχει καθορισμένες ιδιότητες και όταν υποστεί αραίωση με την έννοια της διάσπασης παράγεται μεγάλη ποσότητα ατομικής ενέργειας σαν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία σε μορφή πυρός όπως στις ατομικές βόμβες. Δηλαδή μετατρέπεται στο πυρ του Αναξιμένη. Για την μελέτη των ιδιοτήτων των χημικών στοιχείων αυτά κατατάχθηκαν σε ένα πίνακα που ονομάζεται Περιοδικός πίνακας των χημικών στοιχείων. Αυτόν στη βασική του μορφή τον εφηύρε και διερεύνησε ο Ρώσος Μεντελέγιεφ και βελτίωσαν άλλοι επιστήμονες. Η βασική ιδέα του Αναξιμένη περί σχηματισμού των απλών σωμάτων, των υπολοίπων σωμάτων και των όντων από το βασικό σώμα τον αέρα είναι η ιδία με την σημερινή ότι όλοι οι πυρήνες των χημικών στοιχείων παράγονται από τον πυρήνα του Υδρογόνου(με πρωτόνιο 1) με συμπύκνωση.

Μπορεί ο Μεντελέγιεφ να εφηύρε τον Περιοδικό πίνακα των χημικών στοιχείων, Πατέρα όμως του Περιοδικού πίνακα των χημικών στοιχείων πρέπει να αποκαλούμε τον Αναξιμένη, γιατί σε αυτόν ανήκει η βασική ιδέα ότι τα απλά σώματα-χημικά στοιχεία, είναι πυκνώσεις-συμπυκνώσεις του πρώτου βασικού στοιχείου και θεμελειώδους αρχής όλων των σωμάτων-του στοιχείου του ατόμου του Υδρογόνου με Ατομικό αριθμό 1, που ονόμασε αέρα χωρίς φυσικά να εννοεί τον γνωστό μας αέρα με την χημική σύσταση που έχει.